[Quy Tắc Giao Thông Đường Bộ] QUYỀN ƯU TIÊN CỦA MỘT SỐ LOẠI XE

XE ƯU TIÊN LÀ GÌ?

Xe ưu tiên là một trong các phương tiện tham gia giao thông đường bộ, nhưng loại phương tiện này đặc biệt hơn các phương tiện tham gia giao thông khác ở chỗ nó được pháp luật trao nhiều quyền ưu tiên, điển hình như đi trước các phương tiện khác, từ bất cứ hướng nào, trong bất kì hoàn cảnh nào.

Theo quy định của pháp luật giao thông đường bộ mới nhất, xe ưu tiên, hay còn được gọi là xe được quyền ưu tiên, là những phương tiện thực thi công vụ, không bị hạn chế tốc độ và được phép đi vào đường ngược chiều hoặc bất cứ đường nào khác có thể đi được, kể cả khi có tín hiệu đèn đỏ (chỉ trừ đoàn xe tang), nhưng phải tuân theo sự chỉ dẫn của người điều khiển giao thông.

Điều 22 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định về xe ưu tiên như sau

ĐIỀU 22. QUYỀN ƯU TIÊN CỦA MỘT SỐ LOẠI XE 

1. Những xe sau đây được quyền ưu tiên đi trước xe khác khi qua đường giao nhau từ bất kỳ hướng nào tới theo thứ tự:

a) Xe chữa cháy đi làm nhiệm vụ;

b) Xe quân sự, xe công an đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường;

c) Xe cứu thương đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu;

d) Xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật;

đ) Đoàn xe tang.

2. Xe quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này khi đi làm nhiệm vụ phải có tín hiệu còi, cờ, đèn theo quy định; không bị hạn chế tốc độ; được phép đi vào đường ngược chiều, các đường khác có thể đi được, kể cả khi có tín hiệu đèn đỏ và chỉ phải tuân theo chỉ dẫn của người điều khiển giao thông.

Chính phủ quy định cụ thể tín hiệu của xe được quyền ưu tiên.

3, Khi có tín hiệu của xe được quyền ưu tiên, người tham gia giao thông phải nhanh chóng giảm tốc độ, tránh hoặc dừng lại sát lề đường bên phải để nhường đường. Không được gây cản trở xe được quyền ưu tiên.

NHƯ VẬY, XE ƯU TIÊN BAO GỒM CÁC LOẠI XE SAU:

Xe chữa cháy: hay còn gọi là xe cứu hỏa, là một loại xe chuyên dùng để dập tắt các đám cháy. Xe được trang bị các thiết bị hỗ trợ cứu cháy chữa cháy và được những người lính cứu hỏa đã trải qua đào tạo chuyên môn nghiệp vụ theo quy chuẩn nhà nước điều khiển.

Xe quân sự, xe công an, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường: là các xe do những người giữ chức vụ bộ đội, công an và cảnh sát sử dụng trong lúc thực hiện nhiệm vụ. Biển số của các loại xe này thường là màu đỏ, xanh, … để phân biệt với các loại xe thông thường khác.

Xe cứu thương: là loại xe chuyên dùng của ngành y tế, dùng để vận chuyển và cấp cứu những người bị thương. Xe cứu thương đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu là xe đang chở bệnh nhân cấp cứu hoặc đi đón bệnh nhân cấp cứu.

Xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh, xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp: là các xe được sử dụng khi xảy ra các sự cố cần phải khắc phục khẩn cấp như vỡ đê, thiên tai, dịch bệnh, lũ lụt, …

Đoàn xe tang: bao gồm các loại xe tải được sửa đổi một số đặc điểm như thêm các họa tiết trang trí, dụng cụ đặc biệt,… và dùng để chở quan tài đi chôn hay hỏa táng. Ngoài xe tải chở quan tài, những chiếc xe ô tô và xe máy đi cạnh xe tải để rước quan tài đi chôn hay hỏa táng sẽ tạo thành một đoàn xe và đó được gọi là đoàn xe tang.

Nếu các loại xe trên đang đi làm nhiệm vụ thì tất cả các phương tiện khác phải chủ động giảm tốc độ và nhường đường, không được gây cản trở.

THỨ TỰ XE ƯU TIÊN

Nếu có nhiều xe ưu tiên đi làm nhiệm vụ xuất hiện cùng lúc thì quyền ưu tiên được thực hiện như thế nào? Theo Khoản 1 Điều 22 Luật Giao thông đường bộ đã trích dẫn ở phần trên, thứ tự ưu tiên được sắp xếp từ cao đến thấp như sau:

• Xe chữa cháy.
• Xe quân sự, xe công an, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường.
• Xe cứu thương.
• Xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh, xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp.
• Đoàn xe tang

Vậy có thể hiểu, nếu các loại xe trên xuất hiện cùng một thời điểm và cùng một vị trí thì các xe ưu tiên thấp hơn sẽ phải nhường quyền cho các xe ưu tiên cao hơn. Xe có quyền ưu tiên cao nhất trong số đó là xe chữa cháy, sau đó lần lượt là xe quân sự, xe công an, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường, xe cứu thương, xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh, xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp và xe có quyền ưu tiên thấp nhất là đoàn xe tang.

QUYỀN CỦA XE ƯU TIÊN

Như đã phân tích ở trên, xe ưu tiên được hưởng nhiều quyền ưu tiên mà pháp luật đã quy định. Điển hình nhất trong số đó là xe ưu tiên được quyền vượt đèn đỏ (trừ xe tang) và không bị hạn chế tốc độ khi đang đi làm nhiệm vụ. Bên cạnh đó, cần lưu ý về trường hợp xe có đang đi làm nhiệm vụ hay không để xác định mức độ ưu tiên của từng loại xe.

Một thắc mắc thường xuyên được đặt ra đó là xe tang có được ưu tiên không? Theo danh sách liệt kê xe ưu tiên thì “đoàn xe tang” là một trong số những phương tiện được hưởng quyền ưu tiên và người đi đường phải nhường đường cũng như không được gây cản trở khi gặp phải. Tuy nhiên, chỉ khi nào xe tang thực hiện nhiệm vụ “đưa tang” và đi thành đoàn thì mới được xem là “đoàn xe tang” theo như quy định. Còn nếu chỉ là xe tang đi bình thường trên đường thì sẽ được đối xử như những loại xe ô tô tương ứng khác. Bên cạnh đó, riêng đoàn xe tang là loại xe ưu tiên không được phép vượt đèn đỏ nếu không cũng sẽ bị xử phạt lỗi vượt đèn đỏ theo quy định của pháp luật.

Thứ tự xe ưu tiên qua ngã tư hay đi qua bất kì đoạn đường ngược chiều, chật hẹp nào đều được tuân thủ chặt chẽ theo quy định từ xe ưu tiên nhất là xe chữa cháy đi làm nhiệm vụ cho đến đoàn xe tang. Pháp luật dựa trên mức độ nguy cấp của từng loại xe và sắp xếp theo thứ tự cho nên người điều khiển phương tiện cần chú ý các quy định của pháp luật để thực hiện cho đúng.

QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ ĐÈN XE ƯU TIÊN

Xe có quyền ưu tiên bao gồm 02 loại đèn và dạng đèn như sau: Đầu tiên là loại đèn đơn có dạng hình tròn hoặc đèn phát tín hiệu ưu tiên dạng hình trụ; Thứ hai là loại đèn đôi có dạng hình hộp chữ nhật dạng hai bóng đèn hoặc đèn phát tín hiệu ưu tiên dạng hình hộp chữ nhật bốn loại bóng.

Theo Khoản 2 Điều 22 Luật Giao thông đường bộ, tất cả xe có quyền ưu tiên (chỉ trừ đoàn xe tang) khi đi làm nhiệm vụ phải có tín hiệu còi, cờ, đèn theo quy định. Chính phủ đã ban hành Nghị định 109/2009/NĐ-CP để hướng dẫn điều khoản này cụ thể như sau:

• Đối với xe chữa cháy đi làm nhiệm vụ: Xe chữa cháy có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu đỏ hoặc xanh gắn trên nóc xe; có còi phát tín hiệu ưu tiên;
• Đối với xe quân sự đi làm nhiệm vụ khẩn cấp: Xe ô tô có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu đỏ gắn trên nóc xe, cờ hiệu quân sự cắm ở đầu xe phía bên trái người lái; có còi phát tín hiệu ưu tiên. Xe mô tô có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu đỏ gắn ở càng xe phía trước hoặc phía sau; cờ hiệu quân sự cắm ở đầu xe; có còi phát tín hiệu ưu tiên;
• Đối với xe công an đi làm nhiệm vụ khẩn cấp: Xe ô tô có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu xanh hoặc đỏ gắn trên nóc xe, cờ hiệu Công an cắm ở đầu xe phía bên trái người lái; có còi phát tín hiệu ưu tiên. Xe mô tô có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu xanh hoặc đỏ gắn ở càng xe phía trước hoặc phía sau, cờ hiệu Công an cắm ở đầu xe; có còi phát tín hiệu ưu tiên;
• Đối với xe cảnh sát giao thông dẫn đường: Xe ô tô có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu xanh – đỏ gắn trên nóc xe, cờ hiệu Công an cắm ở đầu xe phía bên trái người lái; có còi phát tín hiệu ưu tiên. Xe mô tô có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu xanh hoặc đỏ gắn ở càng xe phía trước hoặc phía sau; cờ hiệu Công an cắm ở đầu xe; có còi phát tín hiệu ưu tiên;
• Đối với xe cứu thương hoặc đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu: Xe cứu thương có đèn quay hoặc đèn chớp phát sáng màu đỏ gắn trên nóc xe; có còi phát tín hiệu ưu tiên.
• Đối với xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp: Xe làm nhiệm vụ cứu hộ đê có cờ hiệu “HỘ ĐÊ” cắm ở đầu xe phía bên trái người lái. Xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật thực hiện như sau:
• Xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh có biển hiệu riêng.
• Xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật có cờ hiệu “TÌNH TRẠNG KHẨN CẤP” cắm ở đầu xe phía bên trái người lái.